پیوستن تپ‌سی به گلرنگ، جاده صاف‌کن ادغام برندها / سوپر اپلیکیشن‌ها افزایش می‌یابند

اسنپ و تپ‌سی، محبوب‌ترین تاکسی‌های اینترنتی کشور هستند که در یک رقابت تنگاتنگ با یکدیگر توانسته‌اند بیش از 3میلیون راننده را جذب این اکوسیستم کنند.به اعتقاد کارشناسان حوزه فناوری، اسنپ و تپ‌سی از نظر پلتفرم و خدمت تفاوت‌های چندانی با یکدیگر ندارند و آنچه که اسنپ را نسبت به تپ سی موفق‌تر کرده همان مزیت پیشرو بودن است.

۷۰درصد سهام تپسی توسط گلرنگ خریداری شد

در سال 1401 تپ‌سی اولین استارتاپ ایرانی و تاکسی اینترنتی کشور بود که سهام خود را در بورس عرضه کرد. روز 24خرداد 1401 اعلام شد که ۵ درصد از سهام شرکت پیشگامان فن‌آوری و دانش آرامیس به روش گشایش در نماد معاملاتی "تپ‌سی" به عنوان نخستین استارتاپ در بازار سرمایه، در فرابورس عرضه شد.

ادامه فعالیت تپ‌سی در بازار سرمایه اسنپ را بر آن داشت تا وارد بازار سرمایه شود، روز 5خرداد 1402 مدیرعامل اسنپ عنوان کرد که اسنپ به لحاظ ساختار داخلی، مالی و حقوقی تا پایان امسال برای ورود به بورس آماده می‌شود.

تداوم رقابت میان اسنپ و تپ‌سی علاوه بر گسترش سبد کالایی آنها، این دو اپلیکیشن را به سوپر اپلیکیشن تبدیل کرد. ارایه خدماتی مانند اسنپ فود، داروخانه، فروشگاه، سوپرمارکت اسنپ باکس و ... دیگر اسنپ فقط یک تاکسی اینترنتی نبود. در جریان رشد بسترهای فعالیت تاکسی‌های اینترنتی در کشور، تپ‌سی مورد اقبال گروه گلرنگ قرار گرفت و روز 16 بهمن 1402 گروه گلرنگ با مبلغ بیش از 2.1 هزار میلیارد تومان (معادل 38 میلیون دلار) 70درصد از سهام تپ‌سی را خرید تا سبد خدمات هدینگ گلرنگ افزایش یابد.

کارشناسان بر این باورند که ارایه خدمات مختلف توسط اسنپ و تپ‌سی و ایجاد یک زنجیره متنوع سبب می‌شود تعداد کاربران آن افزایش یافته و جای تک اپلیکیشن‌ها گرفته شود.

پیش بینی می‌شود با خرید سهام تپ‌سی توسط گروه گلرنگ احتمالا به زودی یک سوپراپلیکیشن متولد شود که محصولات گلرنگ را در همان اپی که خدمات تپسی ارائه می شود، عرضه کند.نکته قابل تامل این است که یک فضای شناخته شده با کاربران بسیار که تپ‌سی فراهم کرده بود امروز در اختیار محصولات گلرنگ قرار گرفته است.

گلرنگ در سال‌های اخیر با عبور از تولید محصولات تک بعدی، 101 شرکت زیرمجموعه را توسعه داده که در این شرکت‌ها محصولات مختلف با کاربردهای متفاوت تولید می‌شوند و حالا با پیوستن تپ‌سی به گروه گلرنگ کاربران تپ‌سی مشتریان اصلی این محصولات می‌شوند.

نکته دیگر این است که گروه گلرنگ چندی پیش صد درصد سهام الوپیک را خریده بود. حالا با خرید سهام تپ‌سی، گلرنگ زمینه ورود خود به بخش حمل و نقل را تسهیل می‌کند.به نظر می‌رسد در بازار توزیع یک سوپراپلیکیشن متولد شده که یک رقیب جدی برای غول‌های بازار توزیع به شمار می‌رود.

افزایش انگیزه سرمایه‌گذاران خطرپذیر

حامد بیدی کارشناس حوزه استارتاپی که به عنوان بنیان‌گذار کارزار یک فعال با تجربه و موفق در فضای استارتاپی شناخته می‌شود در خصوص اثرات عرضه سهام تپ‌سی به «اکونگار» گفت: خرید تپ‌سی توسط گروه گلرنگ از چند جهت اتفاق خوبی بود. مهم‌ترین جنبه آن، این است که تپ‌سی یک چرخه کامل سرمایه‌گذاری را پیش برد و در نهایت منجر به خروج سرمایه‌گذاران اولیه و حتی بنیان گذار شد. این اتفاق در بحث سرمایه‌گذار خطرپذیر بسیار مهم است. چرا که عملا اغلب سرمایه گذاری‌های خطرپذیر استارتاپی در ایران به نوعی به نتیجه مطلوب نرسیده بودند. نتیجه مطلوب هم چند حالت دارد. اول اینکه سهام استارتاپ به بورس وارد شود که در مورد تپ‌سی این اتفاق افتاد و دوم اینکه سرمایه‌گذاران راندهای اولیه با یک درصد قابل قبول سود بتوانند سهام خود را در راندهای بعدی به فروش برسانند. که با خرید بلوکی گلرنگ، تپ‌سی در این زمینه هم موفق شد. از هر دو جهت شاید انگیزه و امید جدیدی برای سرمایه گذاران خطرپذیر ایجاد کند.

وی اضافه کرد: خود خارج شدن بنیان گذار استارتاپ به صورتی که اتفاق افتاد نیز می‌تواند انگیزه‌ای برای کارآفرینان این حوزه باشد که در نهایت بعد از فرآیند هفت هشت ساله‌ای کار کردن برای استارتاپ و چند راند جذب سرمایه، منجر به یک سود قابل توجه برای بنیان‌گذار شود.

بیدی متذکر شد: تپ‌سی علاوه بر اینکه اولین استارتاپی بود که به عنوان سرمایه‌گذار خطرپذیر در بورس عرضه شد، همچنان در فروش سهام نیز موفق بود. از این جهت می‌تواند به عنوان الگو برای سایر استارتاپ‌ها باشد.

این فعال اکوسیستم نوآوری کشور اذعان کرد: گلرنگ در چند ماه گذشته استارتاپ‌های دیگری را نیز کامل خریده یا سهام دار عمده آن شده است. از جمله سهام الوپیک که کامل خریداری کرده است. در برخی زمینه‌ها استارتاپ‌هایی را راه اندازی کرده مانند اُفود که قرار است، رقیب اسنپ فود شود. همچنین اُکالا که مارکت بیس بوده و قرار است رقیب دیجی کالا شود. به نظر می‌رسد مجموعه گروه صنعتی گلرنگ به این نتیجه رسیده که بتواند یک زنجیره تامین کامل ایجاد کند و در راستای آن زنجیره ارزش‌ها در حال کامل کردن پازل است. خریدن سهام عمده تپ‌سی هم در همان راستا دیده می‌شود. البته می‌دانیم که گلرنگ از سال‌ها پیش، تصمیم داشت به حوزه تولید محصولات نرم افزاری ورود کند و تلاش‌هایی نیز در این زمینه کرده بود، اما موفقیت چندانی به دست نیاورد. به همین دلیل به نظر می‌رسد تصمیم گرفته‌اند به سراغ محصولات بالغ بروند به جای آنکه همه چیز را از صفر خودشان بسازند.

بیدی معتقد است: امروز گلرنگ ترکیبی از این دو استراتژی را همزمان پیش می‌برد. یعنی هم اپلیکیشن‌هایی را از پایه خودش راه‌اندازی می‌کند و در کنار آن در برخی زمینه‌ها محصولات به ثمر رسیده و شناخته شده را به مجموعه خود اضافه می‌کند.

او متذکر شد: نگرانی که در خصوص خرید محصولات بالغ وجود دارد این است که امکان دارد آن دانش و توانمندی مدیریت مجموعه‌های استارتاپی را نداشته باشند و اگر بخواهند با همان رویکرد سنتی خود وارد این فضا شوند نتوانند ادامه دهند.

ایجاد متا و X نمونه‌هایی از ادغام برندها در دنیاست

سینا تفنگچی پژوهشگر هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین ارتباطی در گفت‌وگو با «اکونگار» با بیان اینکه تپسی تنها یک رقیب ندارد، اظهار کرد: در کنار اسنپ، خود سازمان تاکسیرانی، ماکسیم و خدمات لوکال و محلی که نمونه مشخص آن تاکسی کیش است فعالیت دارند و هر کدام بخشی از جامعه هدف را سهم گیری کرده‌اند. حالا با اضافه شدن یک سرمایه گذار قدرتمند به تپ‌سی ممکن است سهم سایر رقبا تحت تاثیر قرار گیرد.

او ادامه داد: گلرنگ پیش از خرید 70 درصد از سهام تپ‌سی، صد درصد سهام الوپیک را خرداری کرده بود و با توجه به ایئکه هر دو استارتاپ در یک حوزه تقریبا فعال هستند احتمال ادغام این دو وجود دارد تا یک شبکه حمل و نقلی منسجم تر و منظم‌تر شکل بگیرد.

تفنگچی با تاکید بر اینکه ادغام برندها اتفاق عجیبی نیست، گفت: در سال‌های اخیر نمونه‌های زیادی از این ادغام را داشتیم. به طور نمونه اسنپ فود از ادغام اسنپ و زودفود شکل گرفت و یا نت برگ و تخفیفان یکی شدند. بنابراین ادغام استارتاپ‌ها را پیشتر داشتیم که اتفاقا اقدام خوبی ست و موجب توسعه آن کسب و کار می‌شود. در دنیا هم این اتفاق مرسوم است. واتس‌اپ یک شرکت جدا بود، ایسنتاگرام هم جداگانه فعالیت می‌کرد و فیسبوک هم به عنوان شرکتی قدیمی‌تر مستقل بود. بعد از آنکه فیسبوک دو اپ دیگر را خریداری کرد این سه با هم متا را تشکیل دادند. هیچ یک از اپلیکیشن‌ها نیز حذف نشد و به کار خود ادامه داد.

او افزود: مورد توییتر را که حتما به خاطر دارید که تبدیل به X شد. گوگل نیز مدام در حال خرید اپ‌ها و شرکت‌های مختلف است و به طور مستمر بر زیرمجموعه‌های خود می‌افزاید و اقدامات توسعه‌ای انجام می‌دهد. بنابراین نباید از این اتفاقی که افتاده تعجب کنیم. بلکه باعث خوشحالی ست که یک سرمایه‌گذار بزرگ در استارتاپی که چند سالی ست کار خود را شروع کرده است.

این پژوهشگر فناوری با اشاره به اینکه ما کمپانی‌های چند محصولی زیاد داریم عنوان کرد: درست است که گلرنگ را به تولید محصولات بهداشتی می‌شناسیم، اما در حال حاضر بیش از 100 شرکت محصول محور در زیرمجموعه خود دارد. شاید سوال پیش بیاید که تپ‌سی متعلق به زنجیره تولیدی که پیشتر در گلرنگ وجود داشت نیست، اما این هم روالی مرسوم در دنیاست. به طور مثال میتسوبیشی که به تولید خودروهایش معروف است یکی از معروف ترین تولیدکنندگان روان نویس است.

به گفته تفنگچی هرچند برخی محصولات تولید شده توسط برندهای معتبر دنیا نیز شکست خورده است اما تعداد ادغام های موفقیت آمیز هم زیاد است.

وی تاکید کرد: امروز گلرنگ در حال چند محصولی شدن است و می‌خواهد این محصولات را به خدمت یکدیگر بگیرد. در آینده حتی ممکن است خط محصولات بهداشتی و شوینده در راستای خدمات فناورانه قرار گیرد و ممکن است بستری برای حمل و نقل آسان و ارزان تر برای تولیدات این کارخانه فراهم شود و به این ترتیب هزینه تمام شده و قیمت نهایی محصولات کاهش یابد. یا با ارسال محصولات به صورت مستقیم از در کارخانه به دست مصرف کننده با استفاده از خدمات تاکسی اینترنتی واسطه‌ها حذف شده و با کاهش بخشی از هزینه‌ها، توفیق بیشتری در بازار رقابت به دست آورد. این‌ها یک فرضیه ست. ولی در دنیا فعالیت‌ها در خدمت یکدیگر قرار می‌گیرند.

تفنگچی در خصوص عرضه سهام تپ‌سی در بورس نیز متذکر شد: پیش از این بخشی از سهام تپ‌سی متعلق به یک نهاد بود. حسن عرضه سهام در بورس این است که وقتی با جمع سپاری، تامین سرمایه صورت می‌گیرد از وابستگی به نهادهای بالادستی بی نیاز می‌شوند و مستقل‌تر می‌توانند عمل کنند. ضمن اینکه هرچقدر یک شرکت خود را در معرض نظارت و شفافیت بیشتر قراردهد، قابل اعتمادتر خواهد بود و اقبال به آن بیشتر می‌شود.