سیاره سرخ سبز شد/ یک پدیده شگفت‌انگیز

مریخ، سیاره‌ای سرخ است، اما جو آن به رنگ سبز می‌درخشد. به گزارش لایوساینس، دانشمندان با استفاده از مدارپیمای ردیاب گاز اگزومارس (TGO) از آژانس فضایی اروپا، برای اولین بار شاهد درخشش سبز رنگ جو مریخ در طیف مرئی بودند. به این پدیده هوادرخش یا بر اساس ساعت روز، شب‌درخش و روزدرخش گفته می‌شود و روی زمین هم رخ می‌دهد.

با اینکه شب‌درخش شباهت‌هایی به نورهای شمالی یا شفق‌ قطبی زمین دارد، پدیده‌ای با علت‌های متفاوت است. شب‌درخش معمولاً زمانی رخ می‌دهد که دو اتم اکسیژن برای تشکیل یک مولکول اکسیژن با یکدیگر ترکیب شوند. روی مریخ این اتفاق در ارتفاع ۵۰ کیلومتری رخ می‌دهد. در مقابل، شفق قطبی زمانی رخ می‌دهد که ذرات باردار خورشید با میدان مغناطیسی زمین برخورد کنند.

به گمان دانشمندان، مریخ دست‌کم به‌مدت ۴۰ سال دارای شب‌درخش بوده است، اما این پدیده برای اولین بار یک دهه پیش توسط مدارپیمای مارس اکسپرس آژانس فضایی اروپا در طیف فروسرخ رصد شد. سپس در سال ۲۰۲۰، دانشمندان با استفاده از TGO، این پدیده را در زمان روز کشف کردند و حالا شاهد ظهور شب‌هنگام آن هستند.

تصویرسازی هنری از مدارپیمای ردیاب گاز اگزومارس در حال کشف درخشش سبز اکسیژن در جو مریخ

مشاهدات جدید، غیرمنتظره و در عین حال برای سفرهای آینده سیاره سرخ جذاب هستند. شدت شب‌درخش در مناطق قطبی به گونه‌ای است که حتی ابزارهای ساده و نسبتاً کم‌هزینه‌ در مدار مریخ هم می‌توانند به بررسی و نظارت بر جریان‌های جوی بپردازند. مأموریت آینده‌ی آژانس فضایی اروپا می‌تواند حامل دوربینی برای تصویربرداری سراسری باشد. علاوه‌براین، انتشار این نور به اندازه‌ی کافی زیاد است، به گونه‌ای که فضانوردان آینده‌ی مریخ می‌توانند در طول شب قطبی شاهد آن باشند.

بررسی شب‌درخش مریخی به‌عنوان بخشی از مأموریت TGO ادامه دارد و دیدگاه‌هایی را درباره‌ی فرآیندهای جوی مریخ ارائه می‌دهد. سنجش از راه دور این پرتوها، روشی برجسته برای بررسی ترکیب و تغییرات جو فوقانی مریخ در ارتفاع ۴۰ تا ۸۰ کیلومتری است. این منطقه برای روش‌های مستقیم اندازه‌گیری ترکیبات با استفاده از ماهواره خارج از دسترس است.

بررسی جو مریخ همچنین می‌تواند برای طراحی فضاپیماهای آینده که عازم سیاره سرخ هستند، مفید باشد. درک بهتر از چگالی جوی به طراحان آینده کمک می‌کند تا ماهواره‌هایی بسازند که می‌توانند در برابر کشش جو مریخ مقاومت کنند یا برای مثال چترهای نجاتی را طراحی کنند که بتوانند محموله‌ها را روی سطح سیاره فرود بیاورند.