چرا خبر «کاهش ۱۰۰درصدی مصرف گوشت در یک‌سال اخیر» غلط و غیرممکن است؟

امروز خبری منتشر شد مبنی بر اینکه میزان خرید گوشت نسبت به ماه گذشته ۱۵الی ۲۰درصد و نسبت به سال گذشته حدود ۱۰۰درصد کم شده است! اما واقعیت آن است که چنین اتفاقی اساسا غیرممکن است، چرا که کاهش ۱۰۰درصدی یعنی مصرف گوشت به صفر رسیده است و هیچ کسی گوشت نمی‌خرد، در حالی که به وضوح چنین نیست.

به نظر می‌رسد این اشتباه که در خصوص کاهش ۱۰۰درصدی یک متغیر پرتکرار است، به این دلیل رخ می‌دهد که افراد تصور می‌کنند وقتی مقدار یک متغیر نصف می‌شود، میزان کاهش آن ۱۰۰درصد است.

در واقع در همین مثال گوشت با توجه به اینکه اگر میزان مصرف بطور مثال از ۱ به ۲کیلوگرم افزایش پیدا کند، به معنی افزایش ۱۰۰درصدی مصرف است، برخی از افراد تصور می‌کنند اگر اتفاق برعکس رخ دهد و مصرف گوشت از ۲به ۱کیلوگرم کاهش یابد، در آن صورت میزان کاهش هم ۱۰۰درصد خواهد بود.

اما باید توجه داشته باشیم که در این حالت میزان کاهش ۵۰درصد است و به خاطر همین است که گفته می‌شود برای جبران یک کاهش ۵۰درصدی (۲به۱) یک افزایش ۱۰۰درصدی (۱به۲) نیاز است.

اما در واقعیت اظهارنظر درباره تغییرات میزان مصرف مردم از کالاهای مختلف (و از جمله گوشت) در حال حاضر ممکن نیست؛ چرا که برای این کار نیاز به استفاده از داده‌های بودجه خانوار (به عنوان بهترین نماگر تغییرات هزینه‌ و درآمد خانوارها) است که آن هم با یک فاصله زمانی یکساله منتشر می‌شود.

 بنابراین با توجه به اینکه هنوز داده‌ای از میزان مصرف گوشت (یا هر کالای دیگری) در مرداد ۱۴۰۱ منتشر نشده، چنین گزاره‌هایی در بهترین حالت (و در صورت رعایت اصول آماری) صرفا می‌تواند نمایانگر تغییرات در میزان فروش یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان و به تبع آن مصرف گروهی از مردم (و نه کل مردم) باشد که البته مثال حاضر با توجه به توضیحات ارائه شده به وضوح غیرممکن و اشتباه است.