شفق قطبی تماشایی‌تر شد/ زیبایی مسحورکننده آسمان

مردم برخی از مناطق ایتالیا و یونان به لطف طوفان ژئومغناطیسی بزرگ، موفق به دیدن این پدیده جوی شگفت‌انگیز شدند. این شفق قطبی همچنین نمایش خیره کننده‌ای از رنگ‌ها در آسمان بریتانیا از یورک تا جزیره وایت به راه انداخت. این نورهای درخشان به رنگ قرمز، سبز و سرخابی در اثر برهمکنش ذراتی که از خورشید (باد خورشیدی) به اتمسفر می‌آیند، ایجاد می‌شوند.

در نیمکره شمالی، شفق‌ها معمولاً فقط بر فراز دایره قطب شمال یعنی کشورهایی مانند نروژ، سوئد و جزایر شتلند دیده می‌شوند جایی که افراد زیادی به آن سفر می‌کنند تا شاهد این جادوی شبانه باشند.

کارشناسان پیش از این با مشاهده یک فوران بزرگ در سطح خورشید در روز جمعه ، پیش‌بینی کرده بودند که فعالیت ژئومغناطیسی در آخر هفته افزایش می‌یابد احتمالا آسمان اروپا در آخر هفته به صحنه‌ای خیره کننده تبدیل خواهد شد.

اداره هواشناسی بریتانیا توضیح می‌دهد که شفق‌های قطبی معمولاً در نواری به نام آنولوس (حلقه‌ای به وسعت حدود ۳ هزار کیلومتر) روی قطب مغناطیسی ایجاد می‌شوند.

خروج جرم از تاج خورشیدی یا فوران پر جرم از باد خورشیدی (CME) با بیرون راندن پلاسما از میدان مغناطیسی از بیرونی ترین لایه جو خورشید می‌تواند باعث انبساط حلقه شود و این شفق قطبی را به عرض‌های جغرافیایی پایین تر برساند. به همین خاطر این نورهای شگفت‌انگیز در بریتانیا و در جنوب اروپا قابل مشاهده بودند.

به گفته «مت» رنگ شفق‌های قطبی به مولکول‌های گاز و فاصله آن از اتمسفر بستگی دارد. وقتی اکسیژن در ارتفاع ۱۰۰ کیلومتری بالای زمین برخورد می‌کند، نور سبز می‌تابد، اما در فاصله ۱۶۰ تا ۳۲۰ کیلومتری شفق‌های قطبی نور قرمز تولید می‌کند که یک منظره نادر است. نیتروژن نیز باعث می‌شود آسمان به رنگ آبی بدرخشد، اما وقتی در فاصله بالاتر قرار داشته باشد رنگ آن بنفش خواهد بود.

چرا شفق‌های شمالی امسال قوی‌تر هستند؟

اگر یکشنبه شب این شفق قطبی حیرت‌انگیز را از دست دادید،‌ نگران نباشد، هنوز هم شانس زیادی دارید که در پاییز و زمستان امسال موفق به دیدن یکی از این پدیده‌های جوی زیبا باشد. به دلیل این‌که خورشید فعال‌تر از قبل شده است و این امر باعث ایجاد شفق‌های درخشان بیشتری خواهد شد.

البته باید این را هم ذکر کنیم که یک خورشید فعال‌تر دلیلی برای نگرانی نیست، بلکه صرفاً به این خاطر است که این ستاره در «چرخه خورشیدی» خود قرار دارد. هر ۱۱ سال، میدان مغناطیسی خورشید به طور کامل تغییر می‌کند. این چرخه در سال ۲۰۲۴ یا ۲۰۲۵ به اوج خود نزدیک می‌شویم. بنابراین شفق‌های شمالی در حال حاضر قوی‌تر از حداقل یک دهه گذشته به نظر می‌رسند.