رازهای نهفته در منطقه نیمه‌ شب که زیردریایی تایتان را به کام مرگ کشاند

در پائیز سال ۱۹۱۱ بود که یک تکه یخ عظیم از یخچالی طبیعی در جنوب‌غربی صفحه یخی وسیع گرینلند جدا شد و در طول چند ماه در حالی که تدریجا به وسیله جریان‌های اقیانوسی و باد به سمت جنوب حرکت می‌کرد، در حال ذوب شدن بود.

در نهایت در یک شب سرد و تاریک در۱۴ آوریل سال ۱۹۱۲، یک کوه یخ به طول ۱۲۵ متر که بازمانده‌ای از کوه یخی ۵۰۰ متری جدا شده از گرینلند بود، با کشتی تایتانیک برخورد کرد؛ یک کشتی تفریحی که در اولین سفر خود از ساوتهمپتون انگلیس عازم نیویورک آمریکا شده بود. در کمتر از سه ساعت، کشتی غرق شد و ۱۵۰۰ مسافر و خدمه آن کشته شدند. حالا بقایای کشتی تایتانیک در عمق ۳.۸ کیلومتری آب در فاصله ۶۴۰ کیلومتری جنوب شرقی ساحل نیوفاندلند قرار دارد.

در این میان و با گذشت بیش از صد سال از این سانحه، کوه‌های یخی همچنان به‌منزله یک خطر بزرگ برای صنعت کشتی‌رانی به حساب می‌آیند و در عین حال محلی که کشتی تایتانیک در کف دریا در آن آرام گرفته نیز خود به منزله یک خطر جدی است؛ چرا که بازدید از معروف‌ترین کشتی غرق شده جهان، حالا حسابی چالش برانگیز شده و اخیرا قربانیانی هم گرفته.

تایتان به تایتانیک پیوست

چند روز پیش بود که پنج مسافر، با پرداخت مبلغی هنگفت سوار زیردریایی تایتان شدند تا از بقایای کشتی تایتانیک بازدید کنند ولی در یک سانحه دردناک، سرنوشت آنها نیز با سرنوشت مسافران تایتانیک گره خورد. حالا شاید برایتان جالب باشد که کشتی تایتانیک دقیقا در چه مکانی در اقیانوس آرام گرفته و در آن منطقه از بستر دریا چه می‌گذرد؟

گشت و گذار در اعماق اقیانوس

اعماق اقیانوس بسیار تاریک است. نور آفتاب سریعا توسط آب جذب شده و به عمقی بیشتر از ۱۰۰۰ متر از سطح آب نفوذ نخواهد کرد. پائین‌تر از این نقطه، عمق اقیانوس کاملا تاریک است و به همین دلیل منطقه‌ای که تایتانیک در آن قرار گرفته "منطقه نیمه شب" نامیده شده است.

بررسی‌های پیشین درباره محل غرق شدن تایتانیک، حکایت از آن داشت که بیش از دو ساعت طول کشیده تا این کشتی بزرگ در تاریکی کامل در اعماق اقیانوس فرو رود .

با در نظر داشتن خط دید محدود چند متری که توسط چراغ‌های داخل زیردریایی و به اندازه یک کامیون روشن می‌شود، نفوذ به این عمق اقیانوس اقدامی چالش برانگیز است که ممکن است به راحتی باعث گم شدن مسیر در اعماق دریا شود.

نقشه‌های دقیقی از محل غرق شدن کشتی تایتانیک وجود دارد که در طول چندین دهه با انجام اسکن‌های دقیق و با وضوحی بالا تهیه شده‌اند. ملوانان زیردریایی به علاوه از تکنیکی به نام ناوبری اینرسی بهره می‌برند و از سیستمی شامل شتاب‌سنج‌ها و ژیروسکوپ‌ها برای ردیابی موقعیت و جهت استفاده می‌کنند. زیردریایی تیتان که متعلق به شرکت OceanGate است دارای سیستم ناوبری اینرسی مستقل پیشرفته بود که با یک حسگر صوتی که به نام ثبت سرعت داپلر شناخته می‌شود، به تخمین عمق و سرعت این وسیله نسبت به کف دریا می‌پرداخت.

با این وجود مسافران پیشین زیردریایی تایتان که با آن به بازدید از کشتی تایتانیک رفته بودند، گفته‌اند که مسیریابی در راستای رسیدن به کف اقیانوس کار بسیار سختی بوده. مایک ریس، نویسنده کمدی تلویزیون که سال گذشته با تایتان به اعماق اقیانوس رفته بود در این باره گفته:« وقتی به کف اقیانوس می‌رسی، واقعا نمی‌دانی کجا هستی، ما کورکورانه در کف اقیانوس حرکت می‌کردیم و می‌دانستیم که کشتی تایتانیک در همان نزدیکی است؛ ولی همه جا آنقدر تاریک بود که بزرگترین شی کف اقیانوس در فاصله ۴۶۰ متری ما بود و ما ۹۰ دقیقه به دنبالش می‌گشتیم.»

فشار خرد کننده در اعماق اقیانوس

هرچقدر یک شی به عمق بیشتری در اقیانوس فرو برود، فشار آب برروی آن افزایش می‌یابد. در عمق ۳۸۰۰ متری زیر آب، فشار برروی کشتی تایتانیک و هرآنچه در اطرافش است در حدود ۴۰ مگا پاسکال است؛ یعنی ۳۹۰ برابر بیشتر از فشار روی سطح آب.

رابرت بلاسیاک، محقق اقیانوس در مرکز تاب‌آوری دانشگاه استکهلم دراین باره گفته:« برای آنکه بتوانید این حجم فشار را درک کنید، باید بگویم که این فشار ۲۰۰ برابر بیشتر از فشار داخل تایر خودرو است. به همین خاطر هم هست که به یک زیردریایی نیاز است که دیواره‌های واقعا ضخیمی داشته باشد.»