گفت‌وگو با سید جواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی؛
یکی از اهداف دولت سیزدهم از ابتدای شروع به کار خود تنظیم بازار کالاهای اساسی با اتکا به افزایش تولید محصولات کشاورزی بوده، به طوری که در این راستا طی یک‌سال اخیر حمایت‌های بی‌سابقه‌ای از تولیدکنندگان بخش کشاورزی به عمل آورده است تا هم امنیت غذایی کشور تأمین شود و هم آرامش بر بازار این محصولات حکمفرما باشد و مردم در این زمینه هیچ نگرانی برای تأمین نیازهای ضروری خود نداشته باشند.
به طوری که وزیر جهاد کشاورزی بیان می‌کند: وزارت جهاد کشاورزی برنامه‌های زیادی را برای تنظیم بهتر بازار محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی در کشور دارد.
سید جواد ساداتی‌نژاد در این باره می‌گوید: با اجرایی شدن قانون تمرکز، ما امروز هم مدافع مصرف‌کننده هستیم هم مدافع تولیدکننده و باید این دو را کنار هم ببینیم. اینکه برای حمایت از تولید قیمتی تعیین کنیم که در بازار مشتری نداشته باشد در نهایت به ضرر تولیدکننده خواهد بود. چون اصلاح اقتصادی صورت گرفته شرایط عادی نیست، بنابراین باید مصرف‌کننده و تولیدکننده به همراه هم از این گردنه عبور کنند.
وی می‌گوید: با همراهی معاون اول رئیس‌جمهور و حمایت ایشان، هر هفته ستاد تنظیم بازار کالاهای اساسی تشکیل جلسه می‌دهد به طوری که در این ستاد، هم حمایت از مصرف‌کننده و هم حمایت از تولیدکننده با کارهای کارشناسی شده توسط دکتر مخبر صورت می‌گیرد و سازمان حمایت با کمک سندیکاها قیمت کالاها را مشخص می‌کند. از طرف دیگر با کمک ایشان خوشبختانه هیچ مشکلی در زمینه ذخایر کالاهای اساسی وجود ندارد و محدودیتی متوجه فراوانی کالاهای اساسی نیست.
از طرف دیگر با تلاش‌های جدی دولت، دغدغه‌ای برای تأمین نیازهای مردم وجود ندارد و با وجود اینکه امروز شاهد کمبود کالاهای اساسی و گرانی در برخی کشورها هستیم، مردم ایران دغدغه‌ای در خصوص فراوانی کالا ندارند.
به هیچ عنوان موافق قیمت‌گذاری دستوری نیستم ولی با مردمی‌سازی یارانه‌ها نمی‌شود در ابتدای امر بازار را به حال خود رها کرد و باید در زمان اصلاح اقتصادی نظارتی در بازار صورت گیرد.
در حوزه دیپلماسی غذایی و صادرات محصولات کشاورزی چه گام‌هایی برداشته شده است؟
قرارگاه دیپلماسی غذایی وزارت جهاد کشاورزی به امر رفع موانع صادراتی محصولات کشاورزی می‌پردازد و هر هفته جلساتی در این خصوص برگزار می‌شود که ظرفیت بازارهای کشورهای همسایه جزو اولویت‌های صادرات محصولات کشاورزی محسوب می‌شوند به طوری که در این زمینه موفقیت‌های نیز حاصل شده است.
بعد از ۱۶ سال صادرات سیب به عراق و پس از ۶ سال صادرات مرغ و فرآورده‌های طیور به عراق آزاد شد. از سرگیری صادرات کیوی به هندوستان صورت گرفته و بنا داریم در سال‌جاری صادرات عسل، مرکبات، پای مرغ و لبنیات را به چین داشته باشیم.
ممنوعیت صادرات لبنیات و بخشی از صیفی‌جات همانند فلفل‌دلمه به روسیه مرتفع شده است و برنامه‌ریزی داریم در سال‌های آینده این امور را افزایش دهیم.
لکن به دلیل شرایط اقلیمی و خشکسالی که در کشور صورت گرفته، از میزان صادرات محصولات کشاورزی کاسته شده و در حال حاضر تراز تجاری محصولات کشاورزی منفی است که این امر البته ریشه در جنگ اوکراین و افزایش سرسام‌آور قیمت نهاده‌های دامی و دیگر محصولات دارد با این حال با برنامه‌ریزی و رفع موانع به دنبال آن هستیم که تراز تجاری کشور مثبت شود.
یکی از مهم‌ترین ضعف‌های وزارت جهاد کشاورزی این است که همواره از میزان تولید محصولات کشاورزی موجود در کشور اطلاعی ندارد به همین دلیل نمی تواند پیش بینی دقیقی برای تأمین کالاهای اساسی در کشور داشته باشد، چه راهکاری برای رفع این مشکل دارید؟
به دنبال احداث رصد‌خانه کشاورزی ایران هستیم به طوری که انتظار می‌رود با به‌روزرسانی اطلاعات در حوزه تولید محصولات کشاورزی در کشور، بازار این محصولات به راحتی کنترل و امنیت غذایی کشور تأمین خواهد شد.
در حال حاضر میزان پیش‌بینی‌پذیری تولید محصولات کشاورزی در کشور بسیار ضعیف است به طوری که نمی‌دانیم چقدر محصول در کشور تولید می‌شود تا میزان کم بودن یا زیاد بودن آن را نسبت به مصرف سرانه کشور بسنجیم که اگر میزان یک محصول خاص در برهه‌ای از زمان زیاد بود برنامه‌ریزی از قبل برای صادرات آن و اگر کم بود برای واردات آن برنامه‌ریزی صورت گیرد.
طبیعتاً این امر نیازمند رصد ماهواره‌ای است که در حال حاضر در دست اقدام است ولی با این حال فاز اول آن تا پایان سال به بهره‌برداری خواهد رسید و حتی کشاورزان نیز می‌توانند اطلاعات تولیدی محصولات کشاورزی را رصد کنند، ولی مابقی فازهای آن به‌دلیل زمانبر بودن انتظار می‌رود تا پایان دولت سیزدهم طول بکشد.
از سال ۱۳۹۶ آیین نامه کشت فراسرزمینی به تصویب هیأت وزیران رسیده است، با این حال وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم توجه زیادی به توسعه این امر دارد، درباره جزئیات این طرح بفرمایید.
در قانون ۱۴۰۱ آمده است به ایرانیانی که کشت فراسرزمینی انجام بدهند ۲۰ درصد اولویت وارداتی تخصیص داده می‌شود تا محصول آنها در کشور خریداری شود.
به طوری که باید زراعت چوب، تولید غلات، محصولات کشاورزی آب بر از محل کشت فراسرزمینی تأمین شود اما در مورد تعرفه وارداتی هنوز برنامه‌ای نداریم ولی شیوه‌نامه کشت فراسرزمینی تصویب شده و کسانی که علاقه‌مند به کشت محصولات کشاورزی در دیگر کشورها هستند، می‌توانند از ظرفیت قانونی این امر استفاده کنند.
از طرف دیگر چون می‌توانیم کشت‌های آب‌بر را در دیگر کشورها انجام دهیم، کشت فراسرزمینی برای وزارت جهاد کشاورزی اهمیت خاصی دارد به همین دلیل از بخش خصوصی تقاضا داریم به این حوزه ورود کرده و در آن سرمایه‌گذاری کنند تا بتوانیم برخی از محصولات مورد نیاز کشور را از واردات از این محل تأمین کنیم.
با توجه به کاهش بارندگی در کشور و خشکسالی چه برنامه‌هایی برای افزایش ظرفیت تولید در مزارع دیم اتخاذ کرده‌اید؟
کشت دیم بخش مغفول کشاورزی ایران است به طوری که می‌توان گفت عملاً می‌توانیم با آب سبز که با کشت دیم صورت می‌گیرد به خودکفایی در بسیاری از محصولات کشاورزی برسیم.
در دنیا کشت دیم اهمیت خاصی دارد، اما در کشور ما این نوع کشت تا حدودی فراموش شده است در حالی که فشار به آب‌های زیرزمینی و محیط زیست در شرایط دیم‌کاری بسیار کم است؛ در حال حاضر تنها ۸ درصد تولیدات کشاورزی ما از دیم‌زارها است در حالی که این رقم در دنیا ۶۰ تا ۷۰ درصد است.
با این حال توسعه دیم‌زارها از راهکارهای مهم برای تأمین امنیت غذایی در کشور است و از سه نظر حائز اهمیت است؛ نخست آنکه مورد تأکید رهبر انقلاب بوده و بشدت پیگیری می‌شود و این نشانگر آن است که نگاه ژرفی در عالی‌ترین مقام کشور وجود دارد. نکته دوم اینکه ظرفیت‌های عظیم تولید در این بخش موجود است و سوم اینکه اجرای این طرح حمایت از کشاورزان نجیب دیم‌کار خواهد بود.
وزارت جهاد کشاورزی از سال ۱۳۹۹ با همکاری ستاد اجرایی فرمان امام (ره) توسعه کشت دیم داشته و از کشاورزان به وسیله بذر، کود و بیمه حمایت کرده است و با شروع به کار دولت سیزدهم میزان اراضی کشت دیم تحت‌پوشش را به ۲,۶ میلیون هکتار افزایش دادیم که یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن تولید محصولات کشاورزی را افزایش خواهد داد.
برای سال زراعی آینده تحت پوشش قرار دادن ۵,۲ میلیون هکتار از اراضی دیم را مدنظر قرار دادیم و این اقدام در سال آینده ۴،۵ میلیون تن افزایش محصول به دنبال خواهد داشت به همین دلیل پیش بینی می‌کنیم جهش بزرگی در تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی کشور ایجاد کند، برای اجرای این طرح ۴۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است و این میزان مبلغ در سال اول اجرا برگشت می‌شود.
اجرای این طرح حداقل غذای ۲۰۰ هزار نفر را پوشش می‌دهد، از طرف دیگر میانگین تولید در سطح دیم‌زارهای کشور ۳۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم در هکتار است که بنا داریم با استفاده از بذرهای مناسب تولید در سطح را افزایش دهیم.
پیشنهاد سردبیر
پربازدیدترین ها
آخرین اخبار