افزایش صادرات هم در ارزش هم در وزن

کارنامه صادراتی دولت سیزدهم اعداد و ارقامی را در خود گنجانده که برای برخی‌ها قابل قبول نیست. این افراد برای آنکه کارهای انجام شده از نیمه دوم سال گذشته تاکنون را زیر سؤال ببرند، می‌گویند رشد صادرات غیرنفتی، ناشی از افزایش قیمت کالاها در جهان بوده است؛ اما در شرایطی که تراز تجاری کشور مثبت است، نمی‌توان چنین صحبتی را علمی و قابل قبول دانست؛ در حال حاضر تراز تجاری کشور 605میلیون دلار و مثبت است. از سویی باید تأکید کرد که افزایش قیمت کالاها در سطح جهان از زمان جنگ روسیه و اوکراین یعنی از اوایل اسفند شروع شده و این در حالی است که رشد صادرات کشور از قبل از اسفند ارقام مطلوبی داشته است. حجم تجارت خارجی در 11ماهه سال گذشته 90میلیارد دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال 99 ارزش صادرات 38درصد افزایش داشته است. بر اساس اعلام سازمان توسعه تجارت، 122میلیون تن کالای ایرانی به ارزش 48میلیارد دلار در سال 1400 به اقصی‌نقاط جهان صادر شد که این میزان 14میلیارد دلار بیشتر از سال99 بود و همچنین دولت سیزدهم نسبت به دولت دوازدهم رشد 41درصدی صادرات را ثبت کرده است؛ از طرفی در بهار امسال هم اقتصاد کشور رشد 40درصدی صادرات را به خود دیده است. 
پیش از این و در گزارش‌های مختلف روزنامه ایران در مورد چگونگی افزایش صادرات صحبت شده بود که یکی از مهم‌ترین آنها احیای روابط با کشورهای همسایه و بازگشت به بازارهایی است که در دولت دوازدهم نادیده گرفته شده بود.
جمشید نفر، عضو کمیسیون صادرات غیرنفتی به «ایران» گفت: «عوامل مختلفی در افزایش صادرات مؤثر بوده که یکی از آنها اهتمام دولت سیزدهم برای ارتباط اقتصادی و دیپلماسی اقتصادی با کشورهای همسایه است. یکی دیگر از موضوعاتی که سبب شده صادرات کشور رشد 40درصدی را تجربه کند، واکسیناسیون سراسری است؛ در زمان شیوع ویروس کرونا مبادلات تجاری کشورها به حداقل خود رسید و ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود. از طرفی گفت‌و‌گو با کشورهای همسایه از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم  سبب احیای روابط شد و نکته دیگر آن که در زمینه حمل‌ونقل و جابه‌جایی کالا گشایش‌هایی اتفاق افتاد که این امر باعث ایجاد انگیزه برای فعالان اقتصادی و تجار شد.»  او ادامه داد: «طی این مدت در زمینه صادرات، هم به لحاظ وزنی و هم ارزشی افزایش داشتیم و اگر دولت تلاش کند چالش‌های گذشته رفع شود و فضا را برای فعالیت تجار فراهم کند، به‌طور قطع می‌توان روند صادراتی کشور را بهتر از گذشته کرد و همچنین به عدد هدف‌گذاری شده 75میلیارد دلار رسید.» خبرگزاری ایرنا نیز در گزارشی نوشت: اگر افزایش نرخ کالا در بازارهای جهانی باعث رشد صادرات ایران شده طبیعتاً نرخ مواد اولیه وارداتی و نهاده‌های دامی ایران هم افزایش داشته لذا مثبت شدن تراز تجاری کشور دلیل دیگری جز افزایش قیمت کالاها داشته است.
در تمام گزارش‌های گمرک و سازمان توسعه تجارت، هم آمار ارزش صادرات و هم آمار وزن صادرات منتشر شده؛ همان‌طور که در آمار سازمان توسعه تجارت مشخص است در سال ۱۴۰۰، هم وزن و هم ارزش صادرات غیرنفتی کشور نسبت به سال ۱۳۹۹ رشد داشته است. در این میان باید عنوان کرد مجموع ترانزیت ریلی از کشور در سال ۱۴۰۰ از لحاظ وزنی ۱۳۷درصد بیشتر از سال ۱۳۹۹ شده و همچنین مجموع صادرات ریلی از لحاظ وزن در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن ۳۰درصد افزایش یافته است. حمل‌و‌نقل بین‌المللی ریلی ایران نیز در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ بیش از ۵۶درصد از لحاظ وزن رشد کرده است. افزایش ۳۶۷درصدی صادرات خدمات فنی و مهندسی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ و ۵۱۸درصدی در سه ماهه ابتدای ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۹ نکته مهم دیگر است. کسانی که عملکرد دولت سیزدهم در زمینه صادرات را زیر سؤال می‌برند قطعاً موافقت‌نامه‌های تجاری، جلوگیری از تصویب قوانین جدید، توسعه خطوط کشتیرانی، تسهیل قوانین، توسعه رایزنان بازرگانی، توسعه پلتفرم‌های بین‌المللی بازاریابی و توسعه مراکز تجاری را که این دولت رقم زده است فراموش کرد‌ه‌اند. رشد صادرات ایران در بازارهای جدید واقعیتی است که بیانگر موفق بودن رویکرد دولت سیزدهم است. رشد چند برابری صادرات ایران به مناطقی نظیر آفریقا، جنوب‌شرق آسیا و آسیای‌میانه و حتی اروپا نشان از برنامه‌ها و اقدامات دولت در زمینه توسعه تجارت دارد که ربطی به وزن و ارزش آن ندارد.