محرمانه های بایدن و پادشاه عربستان/سورپرایز اکتبر!

 پس لرزه های تصمیم اوپک پلاس مبنی بر کاهش تولید نفت که موجب افزایش بهای انرژی خواهد شد و به تنش ها میان ریاض و واشنگتن دامن می زند؛ امروز به کانون اصلی رسانه های غرب بالاخص رسانه های آمریکایی تبدیل شده است.

بسیاری از نشریه های آمریکایی فارغ از خط فکری که دنبال می کنند- خواه حامی حزب دموکرات هستند یا جمهوری خواه- بر این باورند که تصمیم پادشاهی سعودی شکست بزرگی را برای بایدن رقم زد؛ رئیس جمهوری که ریاستش را با به چالش کشیدن رهبر عربستان آغاز کرد اما به واسطه سفر پر حاشیه اش به این کشو، هدف حملات تندی قرار دارد.

محرمانه های بایدن و پادشاه سعودی

فارغ از این تحولات، اخباری در باب محرمانه های میان دولت بایدن و پادشاه نشین رسانه ای شده؛ محرمانه هایی که براساس گزارش نیویورک‌تایمز، رهبران دو کشور پیش از سفر در باب کاهش تولید توافق کرده بودند؛ تعهداتی که بن سلمان ظاهرا بدان پایدار نماند.

اکو ایران با انتشار گزارشی به محرمانه های میان واشنگتن و ریاض و توافق دو بازیگر پیش از برگزاری نشست اوپک پلاس اشاره دارد؛ محرمانه هایی که نشان از توافقی است که امروز ریاض از آن عبور کرده است.

نیویورک تایمز در باب محرمانه های نفتی میان ریاض و واشنگتن یادداشتی را منتشر کرد که بخش نخست آن تحت عنوان« بن‌سلمان بایدن را دور زد؟» منتشر شد و در ادامه بخش دوم آن منتشر می شود.

جزئیات یک محرمانه

حامیان دیدار بایدن و بن سلمان، چهره هایی چون آموس هوکشتاین، یکی از مشاوران برتر دولت آمریکا و برت مک گورک، مقام ارشد شورای امنیت ملی برای سیاست خاورمیانه در بهار با شاهزاده و مشاورانش دیدار کردند. به گفته مقام های آمریکایی، به واسطه این دیدار در ماه می توافقی خصوصی نفتی با سعودی ها حاصل شد؛ توافقی دو بخشی. در بخش نخست؛ قرار بر آن بود تا سعودی ها افزایش تولید اوپک پلاس را میزان 400 هزار بشکه در روز که برای سپتامبر برنامه ریز شده بود، تسریع و آن را به جولای و آگوست منتقل کنند.

در بخش دوم، سعودی ها متعهد شده بودند تا از سپتامبر تا دسامبر سال جاری افزایش تولید خود را به میزان 200 هزار بشکه در روز برای هر ماه اعلام کنند.2 ژوئن اوپک پلاس اعلام کرد که افزایش تولید را که برای سپتامبر برنامه ریزی شده بود، افزایش می دهد، این یعنی اجرای بخش نخست توافق محرمانه. در همان روز کاخ سفید گفت که بایدن به زودی به عربستان سعودی سفر خواهد کرد. 

مخالفت خوانی دموکرات ها

قانونگذاران دموکرات نسبت به تلاش ها برای نزدیکی بدبین بودند. آدام شیف، نماینده دموکرات از ایالت کالفرنیا و رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان علنا گفت که بایدن نباید به پادشاهی سفر کند. او و پنج نفر از اعضای ارشد دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در 7 ژوئن نامه ای به بایدن نوشتند و از او خواستند که رویکردی محتاطانه در ارتباط با عربستان اتخاذ کند.

به گفته آنها موضوع اضطراری آن است که امتناع عربستان از ایجاد ثبات در بازارهای جهانی انرژی کمکی قلمداد می شود به تامین مالی جنگ پوتین در اوکراین. کاخ سفید موافقت کرد که به قانونگذاران اطلاعات محرمانه اش در باب تلاش های دیپلماتیک آنها در ارتباط با طیف وسیعی از موضوعات از جنگ در یمن و روابط ایران وعربستان ارائه دهد.

در جلسه های توجیهی و گفتگو با اعضای کمیته های اطلاعاتی و روابط خارجی کنگره، مک گورک و هوکشتاین بخش های مختلفی از توافق نامه ها را که با میانجیگری شان محقق شده بود، از جمله مقوله افزایش تولید نفت برای کاهش بهای آن را طرح کردند. مک گورک روز سه شنبه با انتشار بیانیه ای گفت که دیپلماسی با سعودی ها عمدتا با هدف ایجاد ثبات و رفاه در خاورمیانه تعریف شده.

سوغات سفر بایدن

از منظر قانونگذاران دموکرات که در جلسه های توجیهی شرکت کردند. در آن بازه زمانی وعده نفتی سعودی ها هم برای مصرف کنندگان آمریکایی که تحت فشار تورم قرار گرفته اند و هم برای بایدن و حزبش، نوید تسکین بود.

15 جولای، زمانی که بایدن برای دیدار با شاهزاده و دیگر رهبران عرب وارد جده شد، قیمت نفت به آرامی در حال کاهش بود. تصویر مشت زنی بایدن و بن سلمان؛ همانی که زمانی بدنام شده بود، تنها یادگار مثبت از این سفر بود چرا که در پشت درهای بسته، مقام های کاخ سفید بر این باور بودند که عربستان حداقل برخی از تعهداتش را حفظ خواهد کرد.

به نظر می رسید که مقام های سعودی مشتاق آن هستند که نشان دهند به تعهداتشان عمل کرده اند. در طول اجلاس سران، آنها نموداری را به اعضای هیات همراه بایدن نشان دادند که در چارچوبش بهای نفت به 101 دلار به ازای هر بشکه کاهش یافته است.

سورپرایز اکتبر

آمریکایی ها با این باور که توافق در مسیر درست قرار دارد و شاهزاده راضی است، از نشست خارج شدند. اما در ریاض، مقام های ارشد سعودی به شکلی خصوصی و محرمانه به دیگران می گفتند که هیچ برنامه ای برای افزایش معنی دار تولید نفت ندارند. در واقع اولین هشدار عمومی در باب این موضوع، 3 اگوست، زمانی که اوپک پلاس افزایش ناچیز تولید در سپتامیر را به 100 هزار بشکه در روز اعلام کرد- نیمی از آنچه که مقام های آمریکایی معتقد بودند سعودی ها بدان ها وعده داده اند-خود را نشان داد.

مقام های آمریکایی گفتند که نمی دانند چرا این تصمیم گرفته شده. پس از آن اوپک پلاس در 5 سپتامبر اعلام کرد که تولیدخود را به میزان 100 هزار بشکه در روز کاهش  می دهد،تصمیمی که نشان از عقب نشینی از مواضع یک ماه قبل این کشور بود. پس از آن مقام های ایالات متحده به شکلی فزاینده در باب جهت گیری پادشاهی گیج و نگران شدند. اواخر سپتامبر، مقام های آمریکایی این خبر را شنیدند که ریاض می تواند از اوپک پلاس بخواهد در نشستی که قرار بود 5 اکتبر برگزار شود، کاهش تولید نفت را اعلام کند.

 24 سپتامبر، مقام های آمریکایی خودشان با شاهزاده محمد و برادرش شاهزاده عبدالعزیر، وزیر انرژی در پادشاهی دیدار کردند. به گفته مقام های آمریکایی شاهزاده محمد با آگاهی از همه آنچه رخ داده بود به آمریکایی ها اطمینان داد که کاهش تولید نفت معنایی ندارد. اما چهار روز بعد، کاخ سفید متوجه شد که ولیعهد خلاف گفته اش عمل کرده، مقام های سعودی به آمریکایی ها اطلاع دادند که ریاض از کاهش تولید نفت در نشست اوپک پلاس که در وین برگزار شد، حمایت کرد.

کاخ سفید، از وزیر خزانه داری خواست تا با وزیر دارایی عربستان تماس تلفنی داشته باشد، با این همه این رایزنی هم نتوانست، سعودی ها را تحت تاثیر قرار دهد.

رد پای کرملین

مقام های آمریکایی می گویند که شاهزاده محمد تحت تاثیر نشست سطح بالا در 27 سپتامبر قرار گرفت که در چارچوبش شاهزاده عبدالعزیز، وزیر انرژی ریاض استدلال کرده بود که کاهش تولید نفت برای جلوگیری از سقوط قیمت ها به 50 دلار در ازای هر بشکه ضروری است. این جا بود که آمریکایی ها دریافتند که شاهزاده عبدالعزیز به واسطه این سناریو به دنبال تامین منابع مالی برای پروژه های متنوع سازی اقتصادی در قلب دستور کار بن سلمان است.

 برخی از مقام های آمریکایی بر این باورند که روس ها، ریاض را تحت تاثیر قرار دادند؛ آنها به رابطه کاری قدرتمند شاهزاده عبدالعزیز با مقام های ارشد روسی نزدیک به پوتین از جمله الکساندر نواک، معاون نخست وزیری که بر سیاست های انرژی نظارت دارد، اشاره می کنند.

اما مقام های سعودی به شدت نزدیکی به مسکو را رد کرده و گفتند که خود را میانجی بی طرف در جنگ روسیه در اوکراین می دانند. برخی از مقام های آمریکایی هم گفتند که پاسخ به این که آیا ریاض واقعا با حمایت مسکو نقش آفرینی کرده یا نه، 4 دسامبر، زمانی که قرار است دیدارها در اوپک پلاس زنده شود، روشن می گردد.

کاخ سفید امروز در تلاش برای همکاری با متحدان اروپایی جهت اعمال تحریم جزئی و تعیین سقف قیمتی بر فروش نفت روسیه است، فرایندی که از دسامبر آغاز می شود  و هدفش محروم کردن روس ها از منابع و ارزش هایی است که به واسطه فشار بایدن بر پوتین برای پایان دادن به جنگ اوکراین، مسکو در آستانه از دست دادنش است.

اما بسیاری از رخدادها بستگی به این دارد که سعودی ها چگونه بازی کنند. اگر آنها از اعلام کاهش تولید در نشست پیش رو خودداری کنند؛ نشستی که دسامبر برگزار می شود؛ بهای نفت ممکن است افزایش یافته و تلاش های بایدن برای تضعیف روسیه و کنترل تورم جهانی شکست بخورد. فعلا شاهزاده عبدالعزیز در نشست سالانه سرمایه گذاری در ریاض بر روی صحنه گفت که پادشاهی آنچه را انجام می دهد که در راستای منافعش باشد.او در ادامه خاطر نشان کرد، باید متوجه باشیم که آنها با ما هستند یا علیه ما؟ از همین رو ریاض باید جاه طلبی هایش را محقق کند.